Haarverlies Genezen: Is er een Oplossing Mogelijk?

Of het nu gaat om een terugwijkende haarlijn, opvallende kale plekken of een dunner wordende haardos, het kan zijn dat je te maken hebt met een van de vele verschillende vormen van haaruitval.

Alopecia androgenetica, beter bekend als genetisch haaruitval, is voor de meeste mannen een onvermijdelijk proces. Het wordt veroorzaakt door het mannelijk androgeen dihydrotestosteron, afgekort DHT.

DHT zorgt voor een verstoring van de haarcyclus en leidt tot een beschadiging van het haarzakje. Hierdoor neemt de duur van de haargroeifase af en wordt het haar steeds korter en dunner. Een proces dat bekend staat onder de naam miniaturisatie. Na enkele jaren wordt er een punt bereikt waarbij het geproduceerde haar zo klein en dun is, dat het niet meer door de hoofdhuid weet te komen en er een kale plek ontstaat.

Doordat mannen steeds zelfbewuster zijn geworden over hun uiterlijk, is er de laatste jaren een toenemende vraag ontstaan voor effectieve behandelmethoden. Onderzoekers hebben de afgelopen jaren dan ook veel vooruitgang geboekt met nieuwe geneesmiddelen, stamcelexperimenten en haartransplanties.

In dit artikel geven we een overzicht van de recente ontwikkelingen en van de behandelingen die er momenteel beschikbaar zijn.

Welke rol spelen genen bij kaalheid bij mannen?

Je genen spelen, net als bij talloze andere zaken, ook hier een belangrijke rol. Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh zijn erin geslaagd om "meer dan 250 genen te identificeren die in verband worden gebracht met ernstig haarverlies".

Deze bevindingen kunnen in de toekomst gebruikt worden om een algoritme te ontwikkelen waardoor voorspelt kan worden “hoe groot de kans is dat iemand kaal wordt”. Alhoewel het geen garantie geeft voor de toekomst, geeft het mannen wel de kans om in een vroeg stadium in te grijpen. In de meeste gevallen is haaruitval namelijk erg goed behandelbaar en hoe vroeger je er bij bent hoe meer haar je nog kunt redden.

Dit algoritme zal nog enkele jaren op zich laten wachten, maar gelukkig bestaat er nu ook al een methode waarmee je een goede inschatting kunt maken van het risico dat je loopt. De beste manier om in te kunnen schatten of je risico loopt om kaal te worden is om te kijken naar de mannen binnen je familie.

Hebben je broers, vader en overgrootvader last van haaruitval? Dan is de kans erg groot dat ook jij er mee te maken krijgt. In dat geval is het noodzaak in een zo vroeg mogelijk stadium je haaruitval aan te pakken om je haarlijn te behouden.

Kunnen stamcellen kaalheid genezen?

Een veelbelovend gebied van onderzoek naar een oplossing voor kaalheid zijn stamcellen. Dit zijn een soort cellen die het vermogen hebben om te veranderen in andere cellen in je lichaam, om zo schade aan weefsel te herstellen.

Een onderzoeksgroep in Japan wil een technologie ontwikkelen om haarfollikels te regenereren. Hun methode houdt in dat stamcellen rond de haarfollikels worden gekweekt om zo de schadelijke effecten van miniaturisatie te herstellen.

Hoewel de resultaten uit enkele van deze studies hoopvol zijn, is het onderzoek zeer beperkt en onvoldoende om stamceltherapie aan te bevelen als behandeling voor haaruitval. In andere woorden: stamceltherapie staat echt nog in de kinderschoenen.

Laat je dan ook niet verleiden door bedrijven die menen je haaruitval te kunnen behandelen met stamceltherapie.

Stamceltherapie lijkt een veelbelovende methode, maar is lang niet zo effectief als het zou moeten zijn. Daarnaast is de procedure op dit moment erg kostbaar en zijn er bovendien zorgen over de tumorigeniteit - de neiging van gekweekte cellen om tumoren te ontwikkelen.

Voordat stamceltherapie aangemerkt kan worden als effectieve en veilige behandeling is er nog jarenlang onderzoek nodig. Vermoedelijk tot tenminste 2030. Even wachten nog dus.

Haartransplantaties.

Een haartransplantatie (soms ook “haarrestoratie techniek” genoemd) is een procedure waarbij de chirurg je haarfollikels gebruikt om kale plekken elders op het hoofd op te vullen.

Belangrijk om te weten is dat een haartransplantatie een hersteltechniek is en geen preventietechniek. Het stopt het haaruitvalproces dus niet!

Bij een haartransplantatie creëert de chirurg een nieuwe haarlijn met haar uit de achterkant van je hoofd. Deze haarzakjes zijn DHT-ongevoelig en worden dus niet aangetast door haaruitval. Het "oude" haar achter die nieuw gecreëerde haarlijn zal echter wel blijven uitvallen. In zo'n geval kun je kiezen voor een 2e haartransplantatie, maar dit is niet aan te raden.

Dit komt doordat het donorgebied - het gebied waar je de haarzakjes vandaan haalt - beperkt is. Je kunt maar een X aantal haren oogsten en naar de voorkant verplaatsen. Over het algemeen is die hoeveelheid (X), niet genoeg om de hele bovenkant van het hoofd (Y) te bedekken met een goede dichtheid.

Daarom is het belangrijk om je haaruitval altijd te behandelen met finasteride voordat je uberhaupt een haartransplantatie overweegt.

Nieuwe medicijnen tegen haaruitval

Onderzoekers van het Columbia University Medical Center in New York hebben ontdekt dat een groep geneesmiddelen, bekend als JAK-remmers, kan helpen om de haargroei en de hergroei van het haar te stimuleren. Deze geneesmiddelen pakken de activiteit aan van enzymen die Janus kinase (JAK) worden genoemd en die in de haarzakjes worden aangetroffen. Door de JAK-enzymen te remmen, lijken de geneesmiddelen de haarfollikel te stimuleren om terug te keren naar de anagene groeifase van de menselijke haarcyclus, waardoor uiteindelijk nieuwe haarschachten uit de hoofdhuid naar boven en naar buiten worden gestuwd.

Wetenschappers van de Universiteit van Manchester hebben ook geëxperimenteerd met het geneesmiddel cyclosporine A. Een geneesmiddel dat de activiteit van het eiwit SFRP1 onderdrukt. Dit eiwit zou betrokken zijn bij het remmen van de haargroei en het onderdrukken ervan zou de haargroei dus stimuleren.

Desondanks is cyclosporine A niet geschikt voor de behandeling van haaruitval. Het middel is namelijk erg toxisch en onderdrukt het eigen immuunsysteem. Een beter alternatief zou het geneesmiddel WAY-316606 zijn.

Vergelijkbare werking als cyclosporine A, maar minder toxisch. Let er alleen op dat ook WAY-316606 nog behoorlijk in de kinderschoenen staat. Op het internet zul je ongetwijfeld al websites hebben die je het product willen aansmeren, maar daarvoor is het echt nog veel te vroeg.

Huidige behandelingen voor mannelijke kaalheid

In Nederland zijn er momenteel twee behandelingen die medisch zijn goedgekeurd om haaruitval bij mannen aan te pakken: minoxidil en finasteride.

Finasteride

Finasteride, bekend onder de merknaam Propecia, is een geneesmiddel dat gebruikt wordt voor het behandelen van haaruitval bij mannen. Het is verkrijgbaar in tabletten van 1 mg en wordt ingenomen via de mond.

Haaruitval bij mannen wordt veroorzaakt door dihydrotestoteron (DHT). Een hormoon dat aanwezig is in de hoofdhuid en de haarzakjes beschadigt. DHT verstoort de groeicyclus van het haar, waardoor het haar korter wordt, gemakkelijker uitvalt en moeilijker teruggroeit. Finasteride werkt door de productie van DHT met 70% te verminderen, waardoor het haaruitval stopt bij 80% van de mannen.

Minoxidil

Minoxidil, bekend onder de merknaam Rogaine, is verkrijgbaar als lotion en schuim en in verschillende sterkten: 2% en 5%. Minoxidil is vrij verkrijgbaar bij de Apotheek zonder doktersrecept.

Minoxidil stimuleert de haargroeicyclus en verlengt de actieve groeifase (de periode dat het haar groeit). Minoxidil verbetert ook de bloedtoevoer rond de haarzakjes waardoor ze meer voedingstoffen kunnen opnemen. Gecombineerd leveren deze effecten een toename in de haargroei, -dikte en dichtheid op.

Finasteride vs Minoxidil

In tegenstelling tot finasteride, heeft minoxidil geen invloed op DHT - het hormoon dat haaruitval veroorzaakt. Minoxidil wordt daarentegen gebruikt om dunner wordend haar te behandelen. Het stopt haaruitval dus niet. Mannen die op zoek zijn naar een behandeling die hun haaruitval stopt moeten dus echt finasteride proberen.

Belangrijkste punten

Mannen zijn zich in toenemende mate bewust van hun uiterlijk. Haaruitval, dat vroeger altijd gezien werd als normaal, is nu voor vele een doorn in het oog. Vanuit de wetenschap is er dan ook veel interesse om dit probleem op te lossen.

Recent onderzoek laat zien dat stamceltherapie, JAK-remmers, cyclosporine A en WAY-316606 mogelijk hulp kunnen bieden in het bestrijden van haaruitval. Er moet alleen wel bij gezegd worden dat het onderzoek erg schaars is en het zeker nog jaren duurt voordat we met zekerheid kunnen stellen dat deze middelen effectief zijn. Mogelijk duurt dit nog tot 2030.

Gelukkig zijn er ook behandelingen die nu al beschikbaar zijn: minoxidil en finasteride. En het is vooral finasteride, dat uiterest effectief is in het behandelen van haaruitval. Het stopt haaruitval namelijk bij meer dan 80% van de mannen.

Minoxidil daarentegen, stopt haaruitval niet, maar wordt vooral gebruikt voor het behandelen van dun haar. Zo hebben beide middelen hun eigen kwaliteiten.

FAQs

Waarom is er nog steeds geen middel dat kaalheid geneest?

Dat haaruitval bij mannen als een probleem wordt gezien, is iets van de laatste jaren. Daardoor is ook het onderzoek erg schaars. Bovendien wordt haaruitval vooral gezien als een cosmetisch probleem en niet als een ziekte. De urgentie om een middel te vinden die het probleem oplost is dan ook lager in vergelijking met bijvoorbeeld het onderzoek naar kanker.

Tot slot is de prioriteit ook wat lager doordat er momenteel al een middel bestaat dat haaruitval stopt: finasteride. Het mag haaruitval dan niet genezen. Haaruitval stoppen doet het wel.

Als mijn vader kaal is, word ik dan ook kaal?

Genetica speelt een erg grote rol bij het al dan niet te maken krijgen met haaruitval.

Met andere woorden: als je vader kaal is, is de kans erg groot dat ook jij te maken krijgt met haaruitval.

Kunnen stamcellen kaalheid genezen?

Mogelijk, maar op dit moment doet dat het zeer zeker niet. Stamceltherapie heeft in een laboratoriumonderzoek positieve resultaten laten zien, maar er is nog jarenlang onderzoek nodig voordat het bij mensen kan worden toegepast. Bovendien zijn er ook nog een aantal vraagstukken die moeten worden opgelost. Zo is het belangrijk om te achterhalen hoe groot de kans is dat stamcellen zich ontwikkelen tot tumoren. Het duurt nog jaren voordat hier een duidelijk antwoord op gegeven kan worden.

Wat is de beste behandeling voor haaruitval en kaalheid bij mannen?

De beste behandeling voor haaruitval bij mannen is finasteride. Een geneesmiddel dat haaruitval stopt in meer dan 8 op de 10 mannen. Mannen met ernstige haaruitval zouden ook finasteride en minoxidil kunnen combineren. Uit onderzoek is gebleken dat finasteride + minoxidil, effectiever is dan het gebruik van finasteride alleen.

Dat gezegd hebbende, is finasteride bij veruit de meeste mensen voldoende. De producten combineren wordt dus echt alleen aangeraden bij wie het gebruik van finasteride alleen niet voldoende is.