Testosteron en acne: is er een link?

Testosteron is een mannelijk androgeen dat onder andere verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van geslachtskenmerken bij mannen. Het draagt bij aan de onwikkeling van een lagere en diepere stem en is essentieel voor de ontwikkeling van spiermassa. Hoewel het vooral bekend is als mannelijk geslachtshormoon, wordt het ook door vrouwen geproduceerd. Bij vrouwen produceren de bijnieren en de eierstokken een kleine hoeveelheid testosteron.

De hoeveelheid testosteron schommelt gedurende de dag en is volkomen normaal zolang deze schommelingen binnen de normale marges vallen. Een probleem ontstaat wanneer deze waarden de normale waarden overschrijden.

Testosteron en acne

Voordat we in detail treden over de rol van testosteron bij het ontstaan van acne, beschrijven we eerst hoe acne ontstaat. Onderzoek heeft aangetoond dat de talgklieren een belangrijke rol spelen bij het uitbreken van acne (Makrantonaki, 2011).

Onze huid produceert talg om haar gehydrateerd te houden en haar te beschermen tegen uitdroging. Hoewel normale talgniveaus essentieel zijn voor een gezonde huid, kan een verhoogde talgproductie problematisch zijn. Overtollig talg kan de huidporiën verstoppen of blokkeren of vast komen te zitten in de haarfollikel. Deze verstopte poriën kunnen ontstoken raken en resulteren in kleine bultjes op de huid, bekend als acne (Elsaie, 2016).

Je kunt acne in verschillende vormen ervaren, waaronder:

• Whiteheads
• Mee-eters
• Puisten
• Cysten
• Knobbeltjes
• Papules

Testosteron kan bijdragen tot acne-uitbarstingen omdat het rechtstreeks verband houdt met een verhoogde talgproductie (Saturia, 2021). Testosteron en andere androgenen schommelen drastisch tijdens de puberteit bij mannen en vrouwen, omdat ze verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken. Dit is de reden waarom tieners vatbaar zijn voor acne-uitbarstingen die kunnen aanhouden tot in de volwassenheid.

De ernst van acne is direct gerelateerd aan androgeen niveaus, vooral testosteron niveaus (Iftikhar, 2019). Dat wil zeggen dat de kans op acne toeneemt naarmate de testosteronwaarde stijgt.

Testosteron en acne-uitbraken bij vrouwen

Je kent testosteron misschien als een mannelijk geslachtshormoon. Logisch ook, want het speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van primaire en secundaire mannelijke geslachtskenmerken. Maar dit hormoon is niet beperkt tot de mannelijke bevolking; een kleine hoeveelheid testosteron en andere androgenen zijn ook aanwezig bij vrouwen. De rol van testosteron is bij vrouwen anders dan bij mannen. Maar op het gebied van huidproblemen heeft een hoge testosteronproductie vergelijkbare negatieve gevolgen (Uysal, 2017; Leon, 2021).

Dat wil zeggen dat, net als bij mannen, de kans op acne bij vrouwen toeneemt naarmate ook de testosteronspiegel stijgt.

Oorzaken van testosteronschommelingen

Hormonale schommelingen zijn een normaal proces dat zich gedurende het hele leven voordoet bij zowel mannen als vrouwen, vooral gedurende de pubertijd. Het testosteron is het hoogst bij mannen tijdens hun tienerjaren, maar daalt naarmate men ouder wordt. Een significante daling van het testosteron treedt op na hun dertigste (Zirkin, 2012).

Bij vrouwen zou het testosterongehalte stijgen tijdens de ovulatie. Maar onderzoek toont aan dat deze schommelingen slechts gering zijn vergeleken met de gewone dagelijkse veranderingen. Een vrouw die acne ervaart tijdens het midden van de cyclus is waarschijnlijk te wijten aan oestrogeen en progesteron (Bui, 2013).

Andere aandoeningen die testosteronschommelingen kunnen veroorzaken zijn PCOS bij vrouwen, testiculaire tumoren bij mannen en inname van anabole steroïden bij beiden.

Beschikbare behandelingen voor hormonale acne

Voor milde gevallen van hormonale acne heeft een middel als tretinoine de voorkeur. Medicatie in de vorm van gels en wasbeurten zijn geschikt voor de vette huid, omdat ze de neiging hebben de huid uit te drogen. Lotions, crèmes en zalven daarentegen zijn hydraterend en hebben de voorkeur als je al een droge huid hebt. Je kunt kiezen uit een van de volgende topische behandelingen (Kraft, 2011; Elsaie, 2016):

• Topische retinoïden zoals tretinoïne, tazarotene, en adapalene.
• Topische antimicrobiële middelen zoals benzoylperoxide, erytromycine, en clindamycine combinatietherapie.
• Vrij verkrijgbare geneesmiddelen salicylzuur.

Deze topische behandelingen kunnen worden toegepast op acne en helpen nieuwe laesies te voorkomen. Sommige van deze behandelingen kunnen bijwerkingen hebben, zoals het veroorzaken van plaatselijke huidirritatie. Het is essentieel om te weten dat topische behandelingen geen snelle oplossing bieden voor acne. Bij sommige van deze behandelingen kan het 6 tot 8 maanden duren voordat er verbetering optreedt.

Bij mannen en vrouwen met een ernstige vorm van acne, wordt er vaak gekozen voor systemische behandeltherapie. Systemische therapie bestaat uit orale antibiotica, hormonale therapie, en isotretinoïne. De beschikbare behandelingen voor ernstige vormen van acne zijn (Kraft, 2011; Boen, 2017):

• Antibiotica zoals tetracycline, doxycycline, minocycline, erytromycine, etc.
• Hormonale therapieën zoals anti-androgeentherapie, oestrogeenbevattende orale anticonceptiva, en oraal anti-androgeen spironolacton.
• Isotretinoïne (Accutane). Het is zeer effectief maar het gebruik wordt afgeraden bij zwangerschap.
• Fysische behandelingen zoals comedone extractie, chemische peelings, microdermabrasie, fototherapie, enz.
• Laserbehandeling

Nuttige tips voor de acnegevoelige huid

Hieronder volgen enkele nuttige tips voor de acne-gevoelige huid (AAD, 2021):

• Zweten kan je acne verergeren, dus was je gezicht als er gezweet wordt.
• Gebruik alleen je handen om je gezicht te reinigen, en vermijd het gebruik van washandjes of andere schurende voorwerpen.
• Gebruik zachte, alcoholvrije huidproducten.
• Gebruik geen producten zoals toners en exfolianten die je huid kunnen irriteren.
• Scrub je gezicht niet hardhandig.
• Gebruik lauw water om je gezicht te wassen
• Als je een vette huid heeft, gebruik dan dagelijks shampoo
• Het plukken, knijpen of uitknijpen van je acne kan de genezing vertragen
• Vermijd onnodig aanraken van je gezicht
• Vermijd UV-licht. Vermijdt de zonnebank en gebruik een gezichtscreme met een spf 30.

Lukt het je niet om je acne onder controle te krijgen? Start een diagnostics via de website en ontdek wat het beste bij je past.

Conclusie

Hormonale acne kan onaangenaam en soms deprimerend zijn omdat het vooral in het gezicht voorkomt en je uiterlijk aantast. Als je denkt dat hormonale onevenwichtigheden verantwoordelijk zijn voor je acne-uitbraak, is het raadzaam hulp in te schakelen. Alleen bij een juiste diagnose kan een een passende aanpak samengesteld kan worden.